Voor de context: ik schrijf deze column op een van de weinige warme en zonovergoten dagen in juni. Eigenlijk heb ik dus niets voorhanden om over te zeuren. Bij de vorige mooie aspirant-zomerdag was ik bij mijn schoonouders in Drenthe en daar dwalen mijn gedachten naar af. Ik liet er 's morgens onze honden uit en liep van het dorpscentrum – waar mijn schoonouders wonen – naar de buitenkant van het dorp. Normaal heb ik altijd zakjes bij om ongelukjes van de honden te verhelpen, in een handig vast te klikken bakje aan de riem. Nu was die riem gesneuveld en de nieuwe was er nog niet, dus ging ik met de oude riem op pad.

U raadt het al: nog voor we de buitenkant van het dorp bereikten, dacht onze jongste hond: 'Bekijk het baasje, ik moet NU mijn behoefte doen'. Omdat een zakje mij ontbeerde, kon ik niets anders dan het laten liggen. Nadat ik het rondje afgemaakt had, zou ik een zakje van mijn schoonouders ophalen, teruglopen en netjes de uitwerpselen verwijderen, zoals het hoort. Nadat ik dat bedacht had en twee meter verder liep, hoorde ik plots dat iemand me iets toeriep. De voordeur van het verzorgingshuis stond open en in de deuropening stond een oudere man die had gezien wat mijn hond net gedaan had. Ik vroeg hem wat hij zei.

'Jongeman, ruim je die zooi wel eventjes op?', vroeg hij. Ik antwoordde met het feit dat ik geen zakje mee had en beloofde zo dadelijk terug te keren om het netjes op te ruimen. 'Ik geloof er niets van!', zei hij daarna, op scherpe toon. Kan gebeuren, niemand hoeft naïef te zijn. Ik kan me goed voorstellen dat er mensen zijn die zoiets ook zeggen, maar het niet waar maken. Ik schudde mijn hoofd en zei hem vriendelijk dat hij zich geen zorgen hoefde te maken en draaide me om mijn weg te vervolgen. 'Dat zal allemaal wel… dikzak!', kwam er plots achteraan. Of hij nu gelijk heeft of niet: zoiets zeg je niet. Onrespectvol, heet dat.

Een gevoel van verbazing en boosheid maakte zich meester van mij. Ik draaide me om, beet hem toe dat jongeren altijd respect voor ouderen moeten hebben, maar dat dit andersom ook geldt. Wat daarna uit zijn mond kwam, hoorde ik niet meer. Met de pas erin ben ik doorgelopen, verbaasd en boos tegelijk. Na een supersnel rondje keerde ik terug bij mijn schoonouders, heb ik een zakje gepakt en ben ik teruggekeerd. Ik vond al vlot de uitwerpselen en heb ze daarna netjes weggegooid. De man stond opnieuw voor zijn raam en keek toe. Maar een reactie of excuses? Niets. Het zette me alleen wel aan het denken.

Vorig jaar had ik ook al zo'n voorval, al was dat hier op Ameland zelf. Ik liep nietsvermoedend op de Ridderweg met de honden, richting de Kaasboerderij. Plots werd ik opgeschrikt door hevig remmende fietsen en een voorwiel dat mijn jongste hond op een haar na miste. 'Ja, dat dacht ik wel. Weer een jong iemand die zijn honden niet onder controle heeft', snauwde een wat oudere vrouw. Ik ben niet snel boos, maar bij dit soort opmerkingen ontplof ik binnen een tel van woede. 'Ik heb uw bel anders niet gehoord', bleef ik netjes. 'Dat hoeft ook niet', zei de vrouw. 'U hoort ook niet op het fietspad thuis.'

Afgelopen week zag ik weer een persbericht binnenkomen over Liefde voor Ameland, om de corona-gast (een veel elitairdere en grofgebekte gast dan we hier op het eiland gewend zijn) te heropvoeden. Die vrouw – en ook haar man, die tot dan toe stil was maar me na de woordenwisseling 'Kl••tzak' verkocht – was daar nu precies een voorbeeld van. Met haar belerende toon waarop ze Ameland claimde en het niet nodig achtte om op haar elektrische fiets mij via een belletje op de hoogte te brengen van hun naderende komst, zetten ze samen hun weg voort. Net hard genoeg pratend waardoor ik hoorde wat ze van me vonden.

Ik vind het verontrustend dat we klaarblijkelijk niet meer fatsoenlijk met elkaar kunnen omgaan. Nog een voorbeeld: ik laat ook 's avonds de honden uit langs de Ridderweg. Beide honden zijn goed verlicht en ikzelf ook. Ondanks dat ik soms ook maar met het zaklampje van mijn telefoon begin te zwaaien, blijven de meeste mensen met groot licht op rijden. Waardoor je als voetganger dus niets ziet. Ik denk dan altijd maar dat de bestuurders dan geen weet hebben van hun groot licht, maar anderzijds moeten ze toch ook al van ver zien dat iemand met zijn arm voor zijn ogen loopt. Enfin, ikke-ikke-en-de-rest-kan-stikke…

Over dat laatste feit gesproken: de stikstofcrisis. En ook daar: niet meer het fatsoen om met elkaar om te gaan. Ik ken het stikstofdossier niet goed genoeg om er een oordeel over te vellen. Blijf er dan bij weg, zou je zeggen. Youri niet. Youri vindt dat de demonstraties van de boeren geen demonstraties zijn. Het is vandalisme-, bedreiging-, intimidatie- en vernieling-troef. Het gaat alle beleefdheidsvormen voorbij. Of dat stikstofdossier nu een schande is of niet, de demonstraties zijn dat in ieder geval wel. Ook tijdens corona viel het me al op dat het respect en ontzag voor onze hulpdiensten vaak ontbrak. Heel ernstig en zeer triest tegelijk.

Als dit maar niet het nieuwe normaal is. Ik ben van 1991 en ik kan me niet heugen dat ik zulke taferelen heb gezien. De jeugd van tegenwoordig kan al dit geweld als voorbeeld zien van hoe het moet. Nou, zo moet het dus vooral niet. Ik ben allesbehalve een ja-knikker, maar hoe tegenstanders nu tegen het nieuwe stikstofbeleid aanschurken gaat alle proporties te buiten. Versta me goed, ik ben geen tegenstander van de boeren. Alleen wat er nu gebeurt werkt in mijn ogen averechts. Probeer iets ludieks te vinden en ga daarmee in demonstratie. Ik ben ervan overtuigd dat je op die manier meer lof oogst én dat het werkt.

Creëer een nieuwe beleefdheidsnorm. Glimlachen is gratis.