Ik vind het lastig om dit keer een goede opening voor mijn column te vinden. Het is zo dat 'we' ons op Ameland lang in het oog van de storm bevonden, wat betreft corona. Overwaaien deed het niet en helaas viel ook op ons eiland de eerste overleden coronapatiënt te betreuren. Een van de trouwe lezers van dit opgekrabbelde stukje tekst, is steevast een van de naasten van Jan de Krantenman. Vaak krijg ik na een nieuwe versie van 'Van de Melkboer' een berichtje dat het met plezier gelezen is. Net daarom vind ik het moeilijk om een goede opening te schrijven, maar hij is nu dus uit de pen. Daar gaan we.

Corona is nog altijd niet uit de wereld. Sterker nog: de door de overheid opgelegde maatregelen zijn misschien wel strenger dan ze tot op heden geweest zijn (op het moment van schrijven is het 1 februari). Een van de restricties – naast dat de horeca en andere winkels al maandenlang dicht zijn of op een innovatieve manier hun waren proberen te slijten – is de invoering van een avondklok. Na 21.00 uur mag niemand meer over straat, tenzij je daarvoor een goede reden hebt. Werken, calamiteiten en – dat vind ik dan wel weer enigszins grappig – het uitlaten van de hond mag. Na 04.30 uur mag iedereen er weer op uit.

Schrijnend vond ik het om te zien dat jassen met de opdruk 'Thuisbezorgd' net voor de avondklok inging, als warme broodjes over de toonbank rolden. Of dat er slinks tieners op de beeldbuis verschenen met een hondenriem en 'op zoek' waren naar hun verdwaalde puppy. De avondklok blijkt ook een broeikas voor verzet. Na de invoering vonden in diverse plekken in ons land rellen, plunderingen en vernielingen plaats. Bij ons. In Nederland. Het is echt. Beelden die je normaal alleen in films ziet, of op het journaal uit een ver bij ons vandaan gelegen derderangs garnituur B-land. Het haalt het mokpraatje op verjaardagen niet eens.

Nu zou dat wel kunnen, mits we verjaardagen hadden mogen organiseren. Er mag sinds januari immers ook maar één gast per dag op bezoek komen in een huishouden. Maar een klein deel van ons land hield zich daar niet aan. Ze willen hun stem laten horen en zochten de confrontatie op met de politie. Dat mag. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed in ons land en het is zelfs verankerd in onze Grondwet. Maar waar ligt de grens van die wet? Mag je altijd maar overal wat van vinden? In veel gevallen ongefundeerd je mening lopen verkondigen? Stemmingmakerij? Vanaf wanneer is een protest niet meer geoorloofd?

Het is gek dat ik mezelf die vragen moet stellen. Anderzijds is het de keiharde realiteit. De agressiviteit jegens overheid en justitie neemt misselijkmakende vormen aan. Ik zie tijdens demonstraties – die ik kwalificeer als niets minder dan niet nadenkende gekkies die hun vrijheid terug willen, omdat we toch 'maar' met een griepvariant te maken hebben – vaak leuzen voorbijkomen als 'Dit is niet ons land'. Of 'Geef ons Nederland terug'. Wat zij vergeten, is dat we in een democratie leven. Eentje waarin trias politica leidend is. De machtsverdeling van Montesquieu, macht die nooit bij een en dezelfde instantie mag liggen.

We hebben het dan over de wetgevende macht (de Staten-Generaal), de uitvoerende macht (de regering) en de rechterlijke macht (het Openbaar Ministerie). In de westerse wereld is er daarnaast nog een vierde macht, die de overige drie machten binnen de trias politica controleert. Die vierde macht is de pers. Je bent binnen als je als onderzoeksjournalist een kabinet laat vallen of een minister laat aftreden. En ja, ook de vrienden van de media krijgen het zwaar te voorduren onder de complotdenkers. Oeverloos gelul en feitelijke onjuistheden over het vak journalistiek doen vandaag de dag – helaas – veel de ronde. De term 'fakenews' komt vaak voorbij. De NOS moet het daarbij als staatsomroep helemaal ontgelden.

Ik ben daar verdrietig van. Als journalist raakt die discussie me enorm. Ga je maar eens verdedigen tegen dat soort uitspraken. Bewijs het tegendeel maar eens van iemand die maar wat roept. Als jij de ballen verstand hebt van auto's en dan ineens binnenstapt bij Garage Visser of Autobedrijf Metz om de monteurs daar te vertellen hoe het moet, dan is dat toch ridicuul? Het gebeurt wél op vlak van politiek en journalistiek, vandaag de dag meer dan ooit. Kritisch zijn mag. Sterker nog: dat moet. Het is zelfs een basisprincipe van de journalistiek. Maar ondermijn dat niet, als het niet je vak is. Schoenmaker blijf bij je leest.

De aanpak rondom het coronavirus zal hoe dan ook de geschiedenisboeken halen. Of Den Haag het goed doet? Geen idee. Daar heb ik de ballen verstand van. Maar ik ben er wel van overtuigd dat ze het beste voorhebben met Nederland. Corona is verschrikkelijk en niet een 'normaal' virus. Dat moeten we nu onderhand wel inzien, toch? Laten we vooral nog even volhouden. Het einde van de pandemie lijkt door de komst van de vaccins in zicht. Nog even en we kunnen weer naar concerten, festivals, voetbalwedstrijden, de kroeg en traditionele verkleedpartijen. Dat wil toch iedereen? Om deze keer dan maar – met een knipoog naar de Krantenman – met de volgende toepasselijke en kenmerkende uitspraak voortuit te kijken:

Dit mag u niet missen!