Toen AmelandEén vier jaar geleden werd geïnterviewd door De Amelander was het een geheel nieuwe partij met nog nul zetels in de gemeenteraad. We spreken met Theo Faber en Esther Oud-Kooiker over hoe het sindsdien is verlopen en wat de ambities van AmelandEén zijn voor de komende vier jaar. We doen dit aan de hand van het stevige verkiezingsprogramma dat door de partijleden persoonlijk huis-aan-huis is bezorgd.

Theo: ‘In 2018 kregen we massaal het vertrouwen van de kiezer en we hebben geprobeerd dit om te zetten in constructieve samenwerking en daadkrachtig bestuur’. Als sprekend voorbeeld van constructieve samenwerking noemt hij het raadsprogramma waar alle partijen hun handtekening onder hebben gezet. Esther vult aan: ‘Ja, en er is meer rust gekomen in de raad. In het begin was er nog veel getouwtrek, maar uiteindelijk zijn we gelukkig in rustiger vaarwater beland. Goed voor Ameland natuurlijk, heel mooi om te zien’.

Er is veel daadkracht getoond de afgelopen periode met als meest sprekende voorbeeld de woningbouw. Uit het interview van vier jaar geleden maken we op dat huisvesting het onderwerp was wat volgens AmelandEén het meeste nadruk moest krijgen. ‘Dat klopt’, zegt Theo, ‘maar goed, dat staat dan mooi op papier en dan moet het allemaal nog ‘even’ hè!.’ Er waren vele hordes te nemen, maar met vereende krachten, hoge betrokkenheid en inzet van vele mensen is het gelukt. Over de vraag waar AmelandEén voor staat hoeven beide niet lang na te denken: ‘samenwerking en resultaat!’.

In het verkiezingsprogramma van AmelandEén lezen we dat eilanders op de Openbare Partij Vergadering hebben gekozen voor leefbaarheid als centraal hoofdthema voor de komende periode. Waarom leefbaarheid als centraal hoofdthema? ‘We hebben dit thema -in al zijn facetten- de afgelopen jaren steeds belangrijker zien worden’, vertelt Theo. ‘Afgelopen najaar hebben we een enquête gehouden met acht open vragen en die bevestigde dit beeld. In deze enquête hebben we gevraagd om een reactie op ons functioneren en om inbreng van punten die mensen belangrijk vinden voor de toekomst van ons eiland.’ Esther: ‘de uitslag was overduidelijk, onafhankelijk van elkaar stipt bijna iedereen het punt leefbaarheid aan. In totaal is de enquête ruim zeventig maal ingevuld en zijn complimenten en verbeterpunten meegegeven, dat is opbouwende kritiek waar we van leren en waarmee we ons functioneren willen verbeteren. Mede naar aanleiding van de enquête hebben we de koers van onze partij geëvalueerd en aangescherpt en vervolgens op de Openbare Partij Vergadering besproken en bekrachtigd.’ Via de livestream opnames is terug te zien hoe zo’n vergadering werkt. Die livestream is een ‘erfenis’ van de coronapandemie. ‘Het blijkt dat zoveel mensen dit als een meerwaarde zien dat we er voorlopig mee doorgaan’, geeft Esther aan. De volgende Openbare Partij Vergadering is al aangekondigd en staat in de agenda voor woensdag 2 maart, dat is veertien dagen voor de verkiezingen. Het hele AmelandEén team is dan weer beschikbaar voor het beantwoorden van vragen en om in te gaan op de actualiteiten rondom de verkiezingen.

We gaan door met het vaste format deel van dit interview. In het AmelandEén verkiezingsprogramma krijgen alle acht onderwerpen passende aandacht, net als vele andere, voor het eiland belangrijke, onderwerpen. Mijn indruk van het programma: op het eerste gezicht een lijvig stuk maar het leest vlot weg, is overzichtelijk ingedeeld en laat inderdaad weinig onderwerpen onbehandeld. Ik kan de standpunten waar ik naar op zoek ben vlot vinden en kan ze zo ‘kopiëren en plakken’ in mijn artikel. Esther en Theo geven mij bij enkele onderwerpen nog een aanvullende toelichting.

1.Bereikbaarheid

AmelandEén deelt het onderwerp op in drieën: korte termijn, lange termijn en concessie 2029. De maatschappelijke en economische gevolgen van de onbetrouwbare veerverbinding zijn onacceptabel. De vooruitzichten voor de verbinding Holwerd-Nes zijn zeer zorgelijk. Er wordt in opdracht van het Rijk gewerkt aan een lange termijnvisie voor de verbinding naar Ameland. De uitwerking en realisatie hiervan laat in het meest gunstige geval nog vele jaren op zich wachten. Tot die tijd moet de veerdienst zo snel als mogelijk weer betrouwbaar zijn. Op de korte termijn zijn er twee realistische oplossingen: (1) Het loslaten van de 60 minuten dienstregeling, bijvoorbeeld naar 75 minuten en (2) met de natuurlijke ontwikkeling van de vaargeul mee-baggeren. Blijven optimaliseren van het baggeren. Rijkswaterstaat bevestigt dat ook wanneer het baggerplafond van 3,65 miljoen kuub structureel wordt overschreden RWS ‘gewoon’ doorgaat met baggeren omdat bereikbaarheid voor alles gaat. Dit zal AmelandEén zeer kritisch volgen.
Esther vult aan en vertelt dat op 1 februari een digitale bewonersavond is gehouden waar Rijkswaterstaat de stand van zaken van de lange termijn oplossing heeft gedeeld. AmelandEén vindt deze contactmomenten met de bevolking heel belangrijk en dringt hier ook regelmatig op aan. Eilanders hebben veel waardevolle informatie, zowel reizigers als mensen die beroepsmatig dagelijks op het Wad zitten.

2.Vervoersvisie

AmelandEén: In de afgelopen vijftig tot zestig jaar is het vervoer naar en op Ameland enorm veranderd. Waar mogelijk is de infrastructuur steeds aangepast om de toename van verkeersstromen te faciliteren. Inmiddels zijn we op een punt gekomen dat dit fundamenteel begint te schuren met de basiswaarden van ons eiland en dat er weloverwogen en duidelijke politieke keuzes gemaakt moeten worden.
AmelandEén ziet de noodzaak in van het maken van duidelijke keuzes die leiden tot een forse reductie van verkeersbewegingen en knelpunten. De komende jaren zullen hiervoor extra financiële middelen opzij moeten worden gezet. We moeten verkeer veel meer kunnen sturen op locaties/wegen in combinatie met een tijdstip/seizoen, dit kan mogelijk met systemen die we kennen van enkele Duitse eilanden waar gewerkt wordt met vignetten.
Voor (bijna) alle knelpunten* geldt dat deze ‘tijd/seizoensgebonden’ zijn en dat maakt passende oplossingen niet gemakkelijker. Wanneer een maatregel wordt toegepast op een pieksituatie kan deze in dalsituaties als te zwaar worden ervaren. Dit is met recht een uitdaging te noemen.
*Deze knelpunten staan heel helder beschreven in het verkiezingsprogramma van AmelandEén.

3.Huisvesting

AmelandEén wijdt een geheel hoofdstuk in haar verkiezingsprogramma aan het onderwerp huisvesting, samengevat:
Met de lopende nieuwbouwprojecten van zowel huur- als koopwoningen zijn de huisvestingsmogelijkheden voor eilanders sterk verbeterd. De komende jaren wil AmelandEén hiermee doorgaan, met extra aandacht voor specifieke woonvormen zoals: woonstudio’s, ouderenhofjes en personeelshuisvesting. Woningen voor permanente bewoning moeten op de lange termijn worden behouden voor eilanders. Dit vraagt om blijvende regulering en handhaving, maar ook om eigen verantwoordelijkheid.

4.Toerisme

AmelandEén: Toerisme is en blijft direct of indirect de belangrijkste bron van werk en inkomsten van Amelanders. Verdere groei is echter niet in het belang van de Amelander gemeenschap. Voor blijvend draagvlak onder de bevolking is het van belang dat een goed evenwicht wordt gevonden tussen leefbaarheid, natuur, cultuur en economie. De bestaande economie ontwikkelt zich stap voor stap (verder) naar volledig duurzaam en omgevingsbewust. Ameland is toe aan een nieuwe toeristische visie. AmelandEén ziet graag dat dit begint met een ophaalronde bij burgers en vervolgens ondernemers, instellingen en bezoekers.

5.Duurzaamheid

Ook duurzaamheid krijgt een geheel hoofdstuk toebedeeld in het verkiezingsprogramma. Samengevat zegt AmelandEén:
Ameland wil vijftien jaar voorop lopen in de energietransitie. In 2035 zijn we volledig duurzaam zelfvoorzienend in energie en water. Een deel van de huishoudens en bedrijven heeft al grote stappen gezet. Uiteindelijk zal iedereen aardgasvrij gaan verwarmen. AmelandEén wil dat de gemeente hoog blijft inzetten op: 1) ondersteuning gebouweigenaren 2) eigen gebouwen en bedrijfsvoering 3) samen met partners initiëren en pionieren in duurzame opwek- en slimme netwerkoplossingen.

6.Ouderenzorg

AmelandEén: Nieuwbouw van De Stelp blijft topprioriteit. Begin 2022 is een aannemer aan het bouwteam toegevoegd zodat deze mee kan praten tijdens het ontwerpproces. Dit moet leiden tot betere oplossingen en goede kostenbeheersing.
AmelandEén wil dat er optimaal aandacht wordt besteed aan een integratie tussen bestaande en nieuwe functies en gebouwuitstraling. Toekomstige gebruikers optimaal betrekken bij de uitwerking en detaillering van zaken die belangrijk zijn voor de dagelijkse werkpraktijk.
AmelandEén wil aandacht voor zogenoemde ‘ouderenhofjes’ bij ieder dorp. Kleine gemeenschapjes met sociale contacten en (lichte) zorg in de nabijheid. Dit is prettig wonen voor de ouderen, vermindert druk op de zorg en bevordert doorstroming.

7.Eilander gebruiken

AmelandEén: Cultuur en eilander waarden moeten goed worden beschermd en waar mogelijk versterkt. AmelandEén maakt zich samen met andere partijen sterk voor behoud van kleinschalig historisch medegebruik op en om ons eiland.
Esther vult aan: In de raadsvergadering van afgelopen januari is door AmelandEén samen met andere partijen het historisch medegebruik weer onder de aandacht gebracht door middel van een zienswijze op het Uitvoeringsprogramma van de ‘Agenda Waddengebied 2050’. De zienswijze is unaniem aangenomen. Zo behartigen we de wensen en belangen van de Amelanders zo goed mogelijk en pleiten we ervoor dat dit historisch medegebruik in stand blijft.

8.Sport

Sport en Beweging staan bij AmelandEén benoemd in het uitgebreide hoofdstuk Sociaal Domein: Sport en beweging zijn belangrijk in het streven van ieder mens om een leven lang fit te blijven. Iedereen moet hierin voor zichzelf op zijn of haar eigen manier verantwoordelijkheid nemen. Wat AmelandEén betreft heeft de gemeente een rol in voorlichting, beleid en voorzieningen. Dit is een ondersteuning in de eigen verantwoordelijkheid.