Geen Stemwijzer of KiesKompas voor de gemeenteraadsverkiezingen op Ameland. Daarom besloot de redactie van De Amelander om acht thema’s uit te kiezen die belangrijk zijn de komende raadsperiode 2022-2026. We hebben die voorgelegd aan alle zes de Amelander partijen. Op die manier kan de kiezer een betere afweging maken voor hun stem op woensdag 16 maart. In dit artikel: Ameland ’82, dat dit jaar veertig jaar staat voor open eilandpolitiek. Aan het woord lijsttrekker Han van Heerde. ‘Wij als partij en gemeenteraad bepalen niets, maar de Amelanders zelf. Wij zetten daarom vol in op burgerparticipatie.’

1.Bereikbaarheid van en naar Ameland

‘Bereikbaarheid is voor Ameland ’82 wanneer men van en naar het eiland toe wil, dat men dat op enigszins redelijke en billijke manier kan. Voor Amelanders is die bereikbaarheid eigenlijk heel slecht. Als je in het hoogseizoen op een vrijdag plots naar de vaste wal moet, dan is dat vrijwel onmogelijk. Dat kan natuurlijk niet. Op de korte termijn iets doen aan dit probleem, is heel lastig. Dat komt omdat de gemeente geen vinger in de pap heeft bij Wagenborg. Ameland ’82 wil ook minder auto’s op het eiland. Daar kunnen we nú al mee beginnen. Wij willen een hele milieuzone voor het eiland, om vervuilende auto’s te weren.

Dan kun je meteen het aantal auto’s op het eiland al verminderen. Daarvoor hoeven we niet te wachten tot 2029, wanneer de nieuwe concessie verleend wordt. Wij juichen het initiatief Eigen Veerdienst Ameland toe. Concurrentie is goed voor ons als consument. Wat betreft de lange termijn moeten we openstaan voor innovatieve vervoersconcepten. Denk aan stille hovercrafts, maar ook aan drones die net boven het water zweven. Als dat niet hoger dan drie meter is, mag je zo over de Waddenzee vliegen. Dat mag misschien gek klinken, maar daarover moeten we nadenken. De vaargeulproblematiek is een gebed zonder eind.

Je dient rekening te houden met de natuurlijke loop van de geulen. Laat Rijkswaterstaat daarom een dynamische vergunningsaanvraag doen: niet baggeren op de afgesproken coördinaten, maar baggeren daar waar de geul zich naartoe beweegt. Dan hoef je niet eerst jarenlang in de vertragingen te zitten, tot die procedure is afgerond. Maar dat is maatwerk en dat is lastig. Wat Ameland ’82 wel wil, is meer invloed op veerverbinding. We willen energiezuinig vervoer, we willen schoon vervoer, we willen een opstelbaan alleen voor de eilanders op Ameland en aan de vaste wal, we willen voorrang. Alles waar we nu over klagen, kunnen we laten opnemen in het programma van eisen voor de concessie in 2029. Daar willen wij in de komende raadsperiode vol op inzetten. Ameland ’82 springt op de bres.’

2. Vervoersvisie op het eiland

‘Ameland ’82 wil ook meebepalen over de dienstregeling van de veerdienst, want dat hangt met dit thema samen. Vracht- en personenvervoer scheiden. Dan ben je van de druk af in de dorpen. Vrachtverkeer hoeft dan niet te lang in het dorp rond te rijden, dat komt bij wijze van spreken al om 06.00 uur ’s ochtends omdat de vrachtboot om 04.00 uur vanuit Holwerd vertrekt. Dat lost veel problemen op. Ook daar komen we weer op het pijnpunt: omdat we geen vinger in de pap hebben bij Wagenborg, kunnen we dat niet bewerkstelligen.

Wij willen ons de komende vier jaar inzetten om minder auto’s naar het eiland toe te brengen. Het succes van de sneldienst heeft laten zien dat kleinere boten een oplossing kunnen zijn met het oog op de toekomst. Ingrijpen in de natuur is dan niet meer nodig. Voor ons gevoel is daar nog onvoldoende naar gekeken. Amelanders hebben genoeg kennis en creativiteit om daarover na te denken de komende vier jaar. Op het eiland hebben we gigantisch mooie fietspaden en wij zijn al jaren voorstander van gratis openbaar vervoer. Maar ook in kleine, milieuvriendelijke, elektrische wagentjes als vervoer zien wij potentie.

Zeggen hoe het moet, dat wil Ameland ’82 niet. Dat moeten de Amelanders zelf bepalen. Daarom vinden wij burgerparticipatie heel erg belangrijk. Alles ligt voor ons open.’

3. Huisvesting

‘De laatste vier jaar is er veel gewerkt aan dit thema. Maar vergis je niet: de jaren daarvoor is er heel veel gebeurd ter voorbereiding op dit plan. Ameland ’82 heeft zich daar destijds ook mee beziggehouden. Wij zijn bezig geweest met het aankopen van grond. Als we dat niet hadden gedaan, waren deze woningen nu allemaal niet gerealiseerd. Dat willen wij heel erg goed duidelijk maken. Het is wel zo dat de laatste vier jaar een enorme slinger aan dit project is gegeven, er was te lang niets gebeurd. De vraag is alleen wel: moeten we nu weer 45 tot 55 woningen bouwen? Op dit moment voelt dat voor Ameland ’82 niet zo.

Maar: de gemeente beschikt nu over zo veel grond, dat dit wél kan. Daartoe kunnen we met z’n allen heel snel besluiten, mocht dat nodig zijn. We staan paraat. Ameland ’82 is er ook voor om oude gemeentelijke huurwoningen te verkopen. Er zijn een aantal huurders die hun huis graag zouden willen kopen. Voor de gemeente zit er te veel achterstand in. Als je daar qua verduurzamen geld in moet steken als gemeente zijnde, is ombouwen niet te betalen. Doe dan die woning weg en investeer dat geld in nieuwe huizen die je vanaf de bouw energieneutraal kan maken. Een particulier kan zijn huis in stapjes wél verduurzamen.’

4. Toerisme

‘Ameland ’82 wil de toeristenbelasting omgooien. Geen vast bedrag meer, maar een percentage van de omzet. Wij vinden dat nu heel oneerlijk. De groepsaccommodaties betalen nu 13% van hun omzet aan toeristenbelasting, bij hotels is dat 2%. Als je afspreekt om een percentage van de omzet te betalen, is dat eerlijker. Mensen met een dikke portemonnee betalen veel toeristenbelasting, mensen met een dunne portemonnee betalen minder. Als je als kind voor een tientje per nacht in een groepsaccommodatie slaapt, is de toeristenbelasting bijvoorbeeld 5% en dus vijftig cent. Zit je in een duur hotel en je kan het je veroorloven om €200 te betalen voor een nacht met alle luxe die er is, dan betalen die mensen met die vijf procent een tientje. Die tien euro maakt voor hen dan ook niet meer uit.

Wat betreft het algemene beeld van het toerisme: de drukte is relatief. Wij willen wel dat het in het hoogseizoen rustiger is op het eiland. Daarom is er nu beleid dat grote projectontwikkeling niet meer mogelijk maakt. We willen niet nog meer bedden in het hoogseizoen. Maar als jij in het laagseizoen meer kan verhuren, is dat ook niet nodig. De spreiding van het toerisme moeten we beter uitbalanceren. Als we hetzelfde aantal toeristen kunnen uitsmeren over het gehele jaar, dan krijgen we het voor ons gevoel rustiger. Wij vinden dat er voor iedere portemonnee toerisme moet zijn op Ameland. Wat dat betreft is het zonde dat de groepsaccommodaties en campings verdwijnen.’

5. Duurzaamheid

‘Wij vinden duurzaamheid geen apart thema, maar we vinden juist dat het er dwars op hoort te staan in een matrix. Wat is duurzaamheid binnen bereikbaarheid, wat is het binnen het toerisme, wat is het binnen de ouderenzorg, enzovoort. Ameland ’82 vindt dat je moet kijken naar kansen op dit gebied, ondanks dat we vooroplopen. Als je bij wijze van spreken de jachthaven in Nes gaat vertienvoudigen, moet je ervoor zorgen dat je er een natuurproject in meeneemt. Als dat de ecologie voor 50% ten goede komt, dan biedt dat mogelijkheden. Voor subsidies, maar ook voor medewerking van alle natuurorganisaties.’

6. Ouderenzorg

‘We hebben altijd anders tegen de nieuwbouw van De Stelp aangekeken dan hoe het nu gaat. Ameland ’82 heeft altijd gezegd: uitbesteden. Waarom zou je het zelf doen? Dat hebben we ook bij de jachthaven gezegd. Hoeveel jachthavens heeft de gemeente Ameland de afgelopen honderd jaar gebouwd? Het antwoord is heel evident: geen één. Huur daarvoor een bedrijf in die dat gewoon is. Je bespreekt met hen wat je wilt, je trekt een keer de portemonnee en dan ben je weloverwogen bezig. Zo goed kunnen wij het zelf niet. Ameland is geen expert op dat gebied. Dat had je ook rondom De Stelp moeten doen.

Wij werken er wel aan mee, want wij vinden dat ouderenzorg hier op Ameland moet blijven. We zijn het alleen niet eens met de procedure die men volgt. Maar het duurt nu allemaal wel al veel te lang. De Stelp was een van de vier speerpunten uit 2018 voor de afgelopen raadsperiode. Er zit nog steeds geen schop in de grond. Op het moment dat het ’t college niet lukt om dit rond te krijgen, dan worden ze met dit hele verhaal afgebrand. De wethouder roept al meer dan een jaar dat hij nog even de tijd nodig heeft om de zeventien tot achttien miljoen euro rond te krijgen. We hopen dat ’t lukt, maar wij hebben een plan-B klaarliggen.’

7. Eilandgebruiken

‘Ameland is authentiek. Dat zit op een bepaalde manier in elkaar. Dat wil niet zeggen dat je mee moet gaan met modernisering, maar wel dat je wat je hier hebt moet bewaken. En wat is hier uniek? Soms moet je door de bril van de toerist kijken om te zien wat hier leuk en interessant is. Er mag steeds minder, maar wij vinden wel dat we moeten blijven vechten om ons niet zomaar te laten afschrijven. Behoud wat goed is en schaf af wat je niet meer nodig hebt. Alleen: veeg niet alles van tafel. Denk aan de paardenreddingboot, een juweeltje. Nog zoiets: Ameland heeft de hoogste concentratie musea per inwoner. Ter wereld! Uniek!

Het geeft aan hoe bijzonder Ameland is. Maar ook voor de eilander gebruiken. Iemand die ermee is opgegroeid, ‘die weet niet beter’. Op school leren kinderen over de oorlog. Niet omdat het zo leuk is, maar omdat het belangrijk is om goed te weten dat we dat nooit meer willen. Ameland ’82 constateert dat er op de middelbare school in Nes vaak projecten zijn die te maken hebben met educatie van je eigen eiland. Dat vinden wij heel belangrijk. Heb je biologieles: ga het veld in. Heb je geschiedenisles: ga het wad op en zet de botwantjes neer. De eilander gebruiken horen bij de Amelander cultuurhistorie. Dat mag niet verloren gaan.’

Ook beschikt Ameland over heel veel bijzondere en beeldbepalende panden en objecten. Ameland ’82 wil deze goed in kaart brengen voor behoud van onze cultuurhistorie. Hiervoor moet een proactief beleid komen met veel ondersteuning en mogelijkheden voor subsidie. Denk aan adviezen voor onderhoud en implementatie van duurzaamheid. De voorkeur gaat uit naar een onafhankelijke partij met aansluiting op landelijke deskundigen en gespecialiseerde organisaties. Het gaat dan met name om preventief beleid.’

8. Sport

‘We kunnen veel meer doen vanuit de sport, vindt Ameland ’82. We hebben hier veel en prachtige sportfaciliteiten, maar de toeristen kunnen lang niet voldoende gebruikmaken van die faciliteiten. Vanuit de gemeente moeten we dat beter en actiever orkestreren. Iedere gast zou onze sportfaciliteiten moeten kunnen boeken met de gemeente als toezichthouder. Als je dat doet, kunnen wij daarvan profiteren. Je kunt er daarmee voor zorgen dat ons eigen verenigingsleven gratis en voor niets kan gebruikmaken van diezelfde faciliteiten. Die prijs kun je namelijk doorberekenen aan de gast; win-win. Er is hier zó veel mogelijk.’

Fotobijschriften:

De kandidaten van Ameland ’82. V.l.n.r. Boudewijn Bakema, lijsttrekker Han van Heerde en Rudolf Teuben.